HAT SANATI VE MEŞK

İLKAY KANAR

Dünya sanat tarihi içinde İslam Sanatı’nın, İslam Sanatı’nda Türk Sanatı’nın, Türk Sanatı içinde de Klasik Hat Sanatı’nın mümtaz bir yeri vardır. Emeviler Döneminde başlayan ölçülü ve teknik yazı Osmanlı’yla beraber hat (yazı) ve hüsn-i hat (güzel yazı) adları ile çok daha güzelleşmiş ve yüksek zirvelere ulaşmıştır. Öyle ki “Kur’anı Kerim Mekke’de indi, Mısır’da okundu, İstanbul’da yazıldı” şeklinde ifade edilmiştir.

Hat; hocadan meşk yoluyla öğrenilir. Meşk usulünde dersler hafta da bir yapılır ve “Rab-bi yessir vela tuassir, Rabbi temmim bi’l hayr”  (Rabbim kolaylaştır, zorlaştırma, işimi hayırla tamamla) duasının yazımı ile başlanır. Sonrasında harfler; ikili bitiştirmeler (müfredat) ve satır (mürekkebat) yazılar sırasıyla yazılır. Müfredat ve mürekkebat tamamlandığında talebe artık bir “hattat” dır. Sanat tarihimizde “meşk etmek” tabir edilen bu sistemde hoca öğrenciye ödevini bizzat kendi yazarak verir, öğrenci de aynını taklit etmeye çalışarak ödevini hocasına arz eder. Hocası yazısının altına “çıkma” denen tenkitlerini yaparak eğitime devam edilir. Şayet Hoca beğenirde bir sonra ki derse geçilir, beğenmez ise aynı ders tekrar tekrar yazılır; ta ki verilen ödev tam olarak öğrenilene kadar bu eğitim aylarca, yıllarca devam eder. İşte hocanın öğrencisi için yazdığı örnek yazılara meşk, bu derslere meşk etmek, meşklerin toplandığı albümlerede meşk murakkası denilmektedir.

Asırlardır uygulanan ve günümüzde de pek çok kurum çatısı altında veya atölye dersleri ile devam eden meşk sistemi pek çok yönden üstünlükleri olan etkili bir eğitim metodudur. Hat eğitiminde temel malzeme olarak; kalem, kağıt ve mürekkep kullanılmaktadır. Hat için kullanılan kalem kamıştan; mürekkep is, zamk ve saf suyun yüzbinlerce tokmak (400-600bin) darbesiyle dövülmesinden elde edilir. Elde edilen mürekkep “hokka” denilen cam şişelerde “lika” adı verilen ham ipek ile kullanılır.  Kağıt ise “aher” denilen bir tür cilalama ve “mühre” denilen bir tür presleme işleminden geçirilir. Burada amaç kağıdın hem daha pürüzsüz hale gelmesini hem de üzerine yazılan eseri uzun yıllar boyunca aynı güzellikte sergilemesini sağlamaktır.

 

İLKAY KANAR KİMDİR?

1969 yılında Edirne’de dünyaya geldi. İlk ve ortaokulu Edirne’de tamamladıktan sonra 1980 yılında ailesi ile memleketi İzmir’e yerleşti. KANAR’ın sanat hayatı; daha çocuk yaşlarda, öğretmenlerinin ve çevresinin resim yeteneğini fark etmesi ile başladı. Resme olan ilgisi; 1999 yılında yazıyla tanışana kadar devam etti. Yazıda; eski üstatların ve günümüz ustalarının tekniklerini inceledi ve meşk etti. Bu arayışları onu, üstat Emin BARIN’ın açtığı yolun izlerini sürmeye yöneltti. Hat, kaligrafi, airbrush sanatlarına büyük bir ilgiyle bağlandı ve çalışmalarını bu yönde geliştirdi. Türk Chopper, Forum Bornova ve Lösev’in birlikte düzenlediği kask tasarım yarışmasında; airbrush tekniği kullanılarak yaptığı çalışma; halkın oylarıyla birinciliğe layık görüldü. Türkiye ulusal kanalı TRT Belgesel’de Hakan URGANCI’nın konuğu olarak; hat ve kaligrafi hususunda kendini ifade etme fırsatı buldu. Çeşitli kurum ve kuruluşlar için logo ve amblem tasarladı. İzmir Bornova’da günümüze uyarlanmış ilk modern mahya çalışmasını başarıyla tamamladı. Kendine has tarzı ve özgün çalışmaları ile tanınan sanatçı; evli ve bir çocuk babasıdır. Yazıdaki arayışlarına; İzmir’de kurmuş olduğu Bornova Sanat Atölyesi’nde devam etmektedir.

KATILDIĞI SERGİLER

  • DÜNÜN İZİNDE (Ocak 2010)
  • MEVLANA’DAN İNCİLER (Ocak 2011)
  • SABIR İZLERİ (Nisan 2012)
  • ANADOLU BAŞKENTLERİ (Nisan 2014)
  • DÖRT İNSAN BİR BAŞLANGIÇ (Ekim 2014)
  • MİNYATÜR TEZHİP KALİGRAFİ ÇİNİ (Ocak 2015)

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.